Van verse rouw naar verre rouw

Het is nog ver(s)

Had je ooit kunnen bedenken dat ver en vers elkaars tegenovergestelden kunnen zijn? Op het moment dat een geliefde overlijdt, is het overlijden nog vers en de gedachte aan een fijne toekomst ver. Je kunt je niet voorstellen dat het leven ooit weer ‘wat kan worden’. Al zegt iedereen om je heen dat óók voor jou de zon weer zal gaan schijnen. Zo voelt het niet als je net een overlijden meemaakt. Wat is net? Dat gevoel is er nog steeds na zes maanden, na een jaar en kan er nog veel langer daarna, ook zijn. Hoe lang het duurt voordat jij weer een beetje vertrouwen in je toekomst kan krijgen, is voor iedereen anders. Dit laat zich ook niet bepalen. Dat is nu juist waar de omgeving zo de plank mis kan slaan.

Hoe ziet de omgeving rouw

Misschien was er iemand die ze kenden die na vier maanden weer verliefd was en het voor de buitenwereld ‘over’ leek (rouwenden weten wel beter: het zijn twee sporen die naast elkaar lopen), waardoor men de conclusie trekt dat rouw maar vier maanden duurt, of zes, of acht. Zelden ziet men dat de rouwende na twee jaar het nog steeds heel zwaar heeft. Je hebt dan namelijk allang afgeleerd te laten zien hoe je je voelt.

Je mond houden

Ben ik cynisch? Misschien. Herken je het? Zeer waarschijnlijk wel. Ik heb het vaker genoemd in mijn blogs: in eerste instantie kun je overal je verhaal kwijt, na verloop van tijd zie je dat mensen denken (en soms ook zeggen): “ja dat heb je al verteld”. Je merkt dat mensen afhaken en jij leert je mond te houden, je wilt per slot van rekening niet nog meer mensen kwijtraken.

Jouw rouwverhaal vertellen

Waarom is het nou belangrijk om verhalen te vertellen? Hiervoor een klein stukje theorie over het brein. Ik vertel je vast niets nieuws als ik zeg dat we een linker en rechter hersenhelft hebben. Links is van het logisch denken, rechts van de emoties. De bedoeling is dat deze twee met elkaar verbonden zijn. Je hebt je rechterbrein nodig om emoties toe te voegen aan de logische ervaringen die je meemaakt en je hebt je linkerbrein nodig om de emoties die je ervaart te duiden en daardoor behapbaar te houden.

Linker- en rechterbrein

Begrijp me goed, ik ben geen breinspecialist, er zal genoeg af te dingen zijn op mijn zeer simpele uitleg. Waarom ik het toch wil benoemen is omdat nu juist in die uitleg het belang van verhalen vertellen schuilt. Als je een zeer intense emotionele ervaring hebt (en een overlijden meemaken is dat!) dan zul je je linkerbrein moeten inschakelen om dit te kunnen duiden en niet overspoeld te raken door emoties. Dát is een enorme klus.

Emoties overheersen

In eerste instantie, als het overlijden vers is, is het ondoenlijk om de linker hersenhelft aan te spreken. Voor de persoon in kwestie zelf, maar ook de omstanders lukt het niet de rouwende daarnaar toe te krijgen. De ervaring is werkelijk té intens. Alhoewel we het wél proberen! Door telkens weer van ons verhaal te vertellen.

Je snapt het pas als je het begrijpt (klein beetje Cruijff…)

Het is daarom van belang dat er een soort integratie van het verhaal gaat komen. Door het emotionele verhaal een ondertiteling te geven, hem in een context te plaatsen, vragen te beantwoorden waardoor het verhaal genuanceerder wordt breng je het linker- en rechterbrein bij elkaar. Men kan dingen in een volgorde plaatsen (waardoor ze hanteerbaar worden) en de grote emoties benoemen waardoor je er beter mee om kunt gaan. Als jou telkens wordt verteld, op het moment dat je weer wilt vertellen hoe je schrok toen je jouw partner dood zag, dat je daar vooral niet aan moet denken, dan helpt jou dat niet op verhaal te komen.

Samenhangend verhaal

Je maakt een samenhangend verhaal door logica en woorden te gebruiken en gebeurtenissen in volgorde te plaatsen. Je rechterbrein brengt daar de emoties, herinneringen en lichamelijke sensaties bij. Op die manier krijg je een totaalbeeld dat overzichtelijk, begrijpelijk en overdraagbaar is.

Onderzoek naar schrijven

Onderzoek heeft uitgewezen dat het heel goed is te schrijven, een dagboek bij te houden, je verhaal te vertellen. Uit onderzoek blijkt ook dat je rechterbrein, de emoties, alleen al tot rust kunnen komen als er een labeltje wordt geplakt op het gevoel.

Juist op het moment dat het overlijden minder vers is en je er aan toe bent om jouw rouwverhaal in te duiken en te onderzoeken, is de omgeving ‘er klaar mee’. Klinkt misschien hard, maar nogmaals: vast herkenbaar!

Overlijden integreren

Ik merk dat dit ook het moment is dat mensen vaak hulp gaan zoeken. Ze willen het overlijden gaan integreren in hun leven en zoeken naar manieren hoe. Door actief met je rouw aan de slag te gaan, ofwel online, ofwel met een therapeut, leer je het onverdraaglijke draaglijk te maken en lijkt een fijne toekomst minder ver.

Misschien wil je hier iets over kwijt of kan ik op dit moment iets anders voor je doen. Weet me dan te vinden via www.hetnieuwerouwen.nl (met chatfunctie).

De afbeelding van dit blog komt uit de Rouwkalender. te bestellen als scheurkalender of gratis beschikbaar als app.