In rouw reageren op je omgeving

Ik hou niet zo van al die aandacht voor mij. Waarom wil iedereen constant weten hoe het met me gaat? Waarom moeten ze dan ook opeens zo zielig doen? Het lijkt wel alsof ze denken dat ik opeens verstandelijk niks meer kan.

Dit gesprek had ik vorige week met Diana, zij gebruikt Lutografie en eens in de zo veel tijd hebben we een persoonlijk gesprek.

Hoe gaat het met je?

Het is zo’n algemene vraag. Dagelijks als we mensen tegenkomen, stellen we die vraag. Zitten we echt op het antwoord te wachten? Hoe zou het zijn als je naar eerlijkheid antwoordt dat het helemaal niet goed gaat met je? Of misschien juist andersom, dat je zegt dat het best wel okay gaat? Wat dan? Hoe reageert de omgeving?

Meer merk ik dat de vraag gesteld wordt, maar er, in de vaart der volkeren, niet echt een oprecht en (uitgebreid) antwoord wordt verwacht.

Hierdoor kun je je in rouw behoorlijk in de kou voelen staan.

De toon in het gesprek

Het blijkt telkens moeilijk om in een gesprek de juiste toon te vinden als omgeving. Wat ik vaak hoor van mensen in rouw, is dat men last heeft van een zielige toon. Dit weerhoudt mensen er ook nog al eens van om te gaan vertellen over hoe het met ze gaat, omdat ze niet in zo’n zware stemming terecht willen komen (het is al zwaar genoeg!).

Uitleggen hoe het met je gaat

Wellicht loop je dan een keer in de supermarkt en word je écht gevraagd hoe het met je gaat, terwijl het je dan net even niet uitkomt. Wat dan? Of, al komt het je wel uit, hoe kun je uitleggen hoe het werkelijk met je gaat?

Of wat te denken van de koffiemachine op het werk? Iets wat ik vaak hoor is: “ik wil niet bevraagd worden hoe het met me gaat als ik net even koffie haal op het werk”. Hoe doe je dat? Maar ook ‘gewoon’ op het werk? Je wilt misschien werken, je wilt helemaal niet op je werk naar dat diepe verdriet gaan.

Je wilt dankbaar zijn dat iemand het vraagt, maar hoe moet je het uitleggen? “Hoe gaat het met je”? Vaak hoor ik iemand in rouw dan zeggen “pf, wat denk je hoe het gaat”. Maar in plaats van dat ze dat zeggen, zeggen ze “ach het gaat wel”. Overigens, een goede vraag zou zijn: “hoe gaat het vandaag met jou”?

Juist niet uitleggen hoe het met je gaat

Denkend aan Diana, die heeft helemaal geen zin om uit te leggen hoe het met haar gaat. “Het gevoel van rouw is er altijd”, vertelt ze mij, “hoe kan ik dat uitleggen aan mensen? Het is mijn nieuwe realiteit. Met die nieuwe realiteit ben ik best in staat om goed overeind te blijven en lukt het me ook om voor de kinderen te zorgen. Ik vind het fijn om het over Ronald (haar overleden man) te hebben, maar ik hoef niet zielig te gaan zitten doen, alsof mensen willen dat ik ga huilen.”

Goedbedoelde adviezen

Nog los van de vragen, kun je ook te maken krijgen met allerlei (ongevraagde) adviezen. “Werk je nu alweer?” “Moet je niet eens aan het werk?” “Je moet wel afleiding zoeken hoor” “Je moet er niet voor weglopen”. Je leest het al, het kunnen behoorlijk tegenstrijdige adviezen zijn.

Jij hebt geen idee waar je goed aan doet. Het is voor jou de eerste keer dat je met deze rouw wordt geconfronteerd (hoop ik).

‘Bemoeien’ met de opvoeding

Ook zie ik vaak dat de omgeving opeens zich gaat ‘bemoeien’ met de opvoeding van je kinderen. Het is net alsof men denkt dat je zelf niet meer na kan denken. Dat iemand jouw prefrontale cortex moet gaan zijn. “Joh je moet je kinderen niet zo verwennen hoor”, of “joh, laat die kleintjes maar een beetje ze hebben het moeilijk” en alle “zou je niet eens….”

Je hebt je omgeving nodig

Het is zo lastig om goed te reageren. Je hebt je omgeving nodig! Je wil ze niet afwijzen, je snapt ook dat ze hun uiterste best doen om jou te ondersteunen (want dat is het!), maar je moeten ‘verklaren’ waarom je iets wel of niet doet, of goedbedoelde adviezen afwimpelen (en dan de discussie krijgen) is super vermoeiend. Je mist al zo veel energie, moet je dan hier ook nog energie aan besteden?

Dit heeft vaak tot gevolg dat je je steeds minder gaat laten zien. Je blijft vaker thuis, als je onder de mensen bent dan vermijd je de gesprekken. Dit kan weer tot gevolg hebben dat je je steeds eenzamer gaat voelen.

Hoe ga je met je omgeving om?

Hoe authentieker jij bent, hoe beter. Oftewel, hoe meer jij vanuit jouw diepste zelf kunt uitspreken hoe jij je voelt en wat je ervaart, hoe echter het overkomt en hoe beter mensen het kunnen begrijpen.

Als jij in de supermarkt wordt aangesproken en het komt je niet uit dan kun je heel goed zeggen “dank je wel voor je vraag, dat waardeer ik. Het komt nu even niet uit om daar op in te gaan, een andere keer heel graag”.

Of als je merkt dat mensen er juist niet over willen praten dan kun je zeggen: “ik heb het gevoel dat ik het niet over mijn overleden moeder mag hebben van je. Klopt dat?”. (Dan zeggen ze natuurlijk dat dit niet zo is).

Of als mensen een advies geven waar je niks mee kunt (helaas is dat vaak met die adviezen) dan zou je kunnen zeggen “dank voor jouw advies. Hoe denk jij dat jouw advies mij gaat helpen?”. (Als antwoord zou dan kunnen komen: omdat je afleiding zoekt, dan ben je er niet zo mee bezig). Jij zou dan kunnen zeggen “waarom denk jij dat? Is dit jouw eigen ervaring? Wanneer heb jij zelf deze rouw meegemaakt?”.

Dit laatste klinkt hard maar soms hebben mensen niet in de gaten wat ze aan het doen zijn.

De omgeving opvoeden in rouw

Ik denk ook wel eens dat je in rouw je omgeving ook een beetje op moet / mag voeden. Vertel wat voor jou helpend is! Of vertel wat je nodig hebt.

Als iemand iets zegt wat bij jou in het verkeerde keelgat schiet, dan kun je reageren met “ik merk dat dit me behoorlijk raakt wat je nu zegt, ik voel dat heel anders en het lijkt me beter dat we hier nu maar niet op door gaan”.

Als iemand jou een advies geeft waar je niks mee kan en je wilt ook de confrontatie niet aangaan, zeg dan “dank je wel voor je tip, ik zal kijken of ik daar iets mee wil doen”.

Het is niet makkelijk voor de omgeving

Eerlijk is eerlijk, het is ook echt lastig om te gaan met mensen in rouw. Wat voor de ene persoon heel prettig is, wil de ander juist helemaal niet. Super ingewikkeld! Daarom is het denk ik ook zo fijn als je als rouwende kan laten weten wat voor JOU fijn is! Als rouwende zou je ook bijna niet kunnen verwachten dat de omgeving het altijd maar goed doet, ieder mens is anders en ieder mens heeft iets anders nodig!

Terug naar Diana

Ik vroeg Diana om na te gaan denken over een strategie die haar zou kunnen helpen om  met haar omgeving om te gaan. Ze zou hier over na gaan denken. Ik ben benieuwd wat ze hier later over zal vertellen!

Wil jij meer weten over de lessen “Omgaan met mijn kind in rouw”, of “Omgaan met mijn rouw”: klik dan hier.

Misschien wil je hier iets over kwijt of kan ik op dit moment iets anders voor je doen. Weet me dan te vinden via www.hetnieuwerouwen.nl.

De afbeelding van dit blog komt uit de Rouwkalender. te bestellen als scheurkalender of gratis beschikbaar als app.